Xây Dựng: Những kiến trúc nổi tiếng nhất ở Pháp(9)

* Giải thưởng kiến trúc 2008 ở Pháp (France):

Giải thưởng kiến trúc 2008 Pritzker Prize trao cho KTS Jean Nouvel (France)
Công trình(Projects):
- L'Institut du Monde Arabe bên sông Seine.
- The Jean-Marie Tjibaou Cultural Center (1998) ở New Caledonia
-The Parco della Musica (2002), Rome
-The Zentrum Paul Klee (2005), Bern, ở

Thụy Sĩ
-Cao ốc 52 tầng New York Times Building, Mỹ
-The High Museum of Art + Renzo Piano & the Morgan Library, Mỹ
- The Lucerne Cultural and Conference Center ở Paris, Pháp

* Những công trình kiến trúc - xây dựng nổi tiếng nhất ở Pháp:

Arc de Triomphe: ngay giữa Place Charles de Gaulle, được xây để chào mừng chiến thắng Austerlitz (1806) đồng thời vinh danh những người lính hy sinh khi Napoléon đánh các nước Âu châu khác và bên dưới là mộ các chiến sĩ vô danh chết trong thế chiến thứ 1. Các KTS đã tham gia vào việc thiết kế và hoàn thành monument nổi tiếng nhất nước Pháp là Jean Chalgrin (chết năm 1811), Huyon, Goust, Huyot, Héricart de Thury.Đại lộ Champs-Élysées là trục lộ chính nổi tiếng nhất Paris.

Nhà thờ Notre-Dame de Reims (Our Lady of Rheims, hay Cathedral of Reims):là nơi các vị vua Pháp lên ngôi. Do thầy dòng Clovis(sau được phong thánh là Saint Remi, giám mục của Reims) xây từ AD 496., bị cháy năm 1211 và được xây lại. Nhà thờ này (gồm cả Abbey of Saint-Remi, Palace of Tau) được UNESCO công nhận là "di sản văn hoá TG"(World Heritage Sites) từ năm 1991.

Nhà thờ Basilique de Saint-Denis (hay Basilique Saint-Denis) do KTS Viollet le Duc thiết kế, xây ở Saint-Denis vì Thánh Denis là "thánh bổn mạng" của Pháp. Là nơi chôn cất các vị vua Pháp và là nơi lên ngôi của các hoàng hậu

Nhà thờ Chartres (Cathédrale Notre-Dame de Chartres) ở vùng Chartres - 1 địa danh lịch sử từ thời La Mã. Xuất phát từ tên Carnutes/ Carnutum(hay Autricum vì gần sông Autura/ Eure-et-Loir) cách Paris 96 km về hướng Tây-Nam, thuộc miền Trung nước Pháp. Bị cháy vào năm 858 rồi xây lại.

Tour Eiffel:ngay giữa khu Champ de Mars bên bờ sông Seine và là biểu tượng của Paris và nước Pháp. Do Gustave Eiffel xây, cao 324 metres (1,063 ft).

Nhà thờ Notre-Dame("Our Lady") de Paris: nhà thờ Gothic đầu tiên được Bishop Maurice de Sully xây ở Pháp (khởi công từ năm 1160, hoàn tất vào năm 1345) trên khu Île de la Cité, ngay trước sân có tọa độ gốc của Paris. Rộng 41m, cao 43m(63m, nếu tính luôn đỉnh nóc tháp). Nổi danh với tác phẩm "Thằng gù nhà thờ Đức Bà"/ "The Hunchback of Notre Dame" của đại văn hào Victor Hugo. Các tác phẩm điêu khắc ở đây rất đẹp !

Cung Điện "Château de Versailles" xây từ năm 1142 với “Charte de l'abbaye Saint-Père de Chartres”, đến năm 1575 thì Albert de Gondi (gốc Florence) mua lại để sống chung với Catherine de Medici. 1632, vua Louis XIII lấy lâu đài này và giao cho KTS Philibert Le Roy mở rộng lớn hơn, nhưng trở thành hoàng cung vào năm 1682, khi vua Louis XIV muốn dời hoàng gia ra khỏi Paris.

Viện Bảo Tàng "Musée du Louvre/Le Palais du Louvre" & Pyramide:

Louvre là 1 trong những viện bảo tàng nghệ thuật lớn được nhiều người đến viếng nhất TG. Ở trong khu Palais Royal, Musée du Louvre,75001 Paris, France, rộng 60,000 square metres (650,000 sq ft) trên bờ phải sông Seine. Có 35.000 tác phẩm trưng bày ở đây, gồm cả Leonardo Da Vinci's Mona Lisa, The Virgin and Child with St. Anne, and Madonna of the Rocks; Jacques Louis David's Oath of the Horatii; Delacroix's Liberty Leading the People; and Alexandros of Antioch's Venus de Milo. Ngay giữa sân là kim tự tháp bằng kính, Pyramid do TT Pháp François Mitterrand quyết định giao cho KTS I. M. Pei (Mỹ gốc Hoa) thiết kế (Grand Louvre Project,1989) như một lối ra vào khu bên dưới mặt đất(entresol).

Carcassonne là một thành phố (La Cité) nằm gọn trong 1 lâu đài(the castle city)từ thời Trung Cổ(Medieval) nên Carcassonne còn lưu lại khá nhiều kiến trúc Trung Cổ.

Palais des Papes ở Avignon là nơi lưu giữ nhiều medieval Gothic buildings nhất nước Pháp. Xây từ năm 1309, khi Gascon Bertrand de Goth(tức Pope Clement V) chọn làm nơi các Giáo Hoàng sinh sống, thay cho Rome.

Điện Panthéon("All the Gods"):nguyên là nhà thờ St. Genevieve trong khu Quartier Latin, sau được vua Louis XV tu sửa lại thành nhà thờ lớn của Paris(1744). Năm 1851, nhà vật lý Léon Foucault đã chứng minh trái đất quay quanh 1 trục ngay tại đây. Đây còn là nơi chôn cất nhiều danh nhân nước Pháp dưới tấm bảng vinh danh "AUX GRANDS HOMMES LA PATRIE RECONNAISSANTE", như: Voltaire, Rousseau, Marat, Victor Hugo, Émile Zola, Jean Moulin, Marie Skłodowska-Curie, Louis Braille, Jean Jaurès, KTS Soufflot, etc.

Nhà thờ Basilique du Sacré-Cœur: trên đồi Montmartre. 1873, KTS Paul Abadie được giao thiết kế nhà thờ Sacré Coeur sau khi vượt qua 77 KTS khác và làm bằng "travertine stone quarried" màu trắng tinh ở Château-Landon (Seine-et-Marne), không bị thời gian và ô nhiễm làm thay đổi.

Tu Viện Mont Saint Michel: do St. Aubert, bishop của Avranches xây trên đảo St Michel khu bờ biển Normandy, gần cửa sông Couesnon ở Avranches từ năm 708. UNESCO công nhận là "di sản văn hoá TG" khi khu này lưu giữ rất nhiều di tích, kiến trúc cổ xưa.

Lâu đài Chambord(Château de Chambord) ở Loir-et-Cher là 1 trong những kiến trúc tiêu biểu cho French Renaissance architecture và là lâu đài lớn nhất vùng thung lũng Loire do vua François I xây cho Countess de Thoury nên còn gọi là "nhà của Thoury".

Nhà hát Opéra National de Paris (Opera House) là nhà hát lớn nhất Paris (ngoài ra Paris còn có Théâtre du Châtelet, Opéra-Comique, Théâtre des Champs-Élysées, etc...)

Place de la Concorde do Ange-Jacques Gabriel thiết kế (1755). Đây là 1 trong những giao điểm và quảng trường lớn và quan trọng nhất Paris, nổi bật với tượng đài cao trông như 1 cây bút chì đồ sộ.

Les Invalides ở Paris có nhiều museums & monuments liên quan tới quân đội Pháp nhưng nổi bật nhất là nhà thờ Les Invalides với kiến trúc mái vòm(dome) rất đẹp, nhà thương Hôpital des Invalides và Institution Nationale des Invalides. Gần đó là khu Esplanade des Invalides gồm Bộ Ngoại Giao, Toà Đại sứ Áo & Phần Lan và nhiều kiến trúc đẹp quanh đó.

Paris Bourse - khu tài chính nước Pháp. Paris có nhiều khu nổi tiếng:Les Halles (quận 1^st),Le Marais (quận 3^rd and 4^th),Quartier Latin (5^th and 6th., với Place Maubert và các trường đại học nổi tiếng: Sorbonne, École Normale Supérieure, ParisTech, Jussieu university campus), Place de la Bastille (quận 4^th, 11^th and 12^th), Champs-Élysées, Place de la Concorde, Faubourg Saint-Honoré với những luxury brand names như Hermès, Christian Lacroix, Place Vendôme với Hôtel de Crillon, Hotel Ritz, Hôtel de Vendôme, Avenue Montaigne với những luxury brand names như Chanel, Louis Vuitton (LVMH), Dior and Givenchy(quận 8^th),L'Opéra (quận 9^th), Montmartre (quận 18^th), Montparnasse (quận 14^{th), etc...}

Grand Palais, 1 trong những nơi triển lãm nghệ thuật (exhibition hall) nổi tiếng của Paris, cùng với Petit Palais, Salon de la Société Nationale des Beaux Arts, Salon d'Automne and Salon "Comparaisons".
Paris có rất nhiều địa danh lịch sử khác nữa như:Palais Garnier, Paris Opera & Paris Opera Ballet, nhà thờ Sainte-Chapelle, Église de la Madeleine, Conciergerie, 2 tượng Statues of Liberty trên Île des Cygnes bên sông Seine, hay khu vườn Luxembourg. Paris có rất nhiều khu vườn, công viên đẹp khác nữa như:Tuileries Garden, Jardin des Plantes, Parc des Buttes Chaumont, Parc Monceau ("folie de Chartres"), Bois de Boulogne, Bois de Vincennes, Parc de la Villette do KTS Bernard Tschumi xây, Parc André Citroën nổi tiếng trong truyện "Petite Ceinture" với Promenade Plantée.

École Nationale Supérieure des Beaux-Arts, Paris
Paris: École Nationale Supérieure des Beaux-Arts (Ensb-a)
Dijon: École nationale des beaux arts de Dijon
Bourges: École nationale des beaux arts de Bourges
Nancy: École nationale des beaux arts de Nancy
Lyon: École nationale des beaux arts de Lyon
Lorient, Rennes, Quimper, Brest: A network of Écoles supérieures des beaux arts ở Britany. Đây là những trường đào tạo các KTS, nhà điêu khắc, họa sĩ... của Pháp.
Centre Georges Pompidou: xây từ 1971–1977 trong khu Beaubourg gần Les Halles & Marais. Vừa là "Musée National d'Art Moderne", IRCAM, vừa là thư viện dành cho cựu TT G. Pompidou. Do các KTS Renzo Piano, Richard Rogers & Sue Rogers, structural engineer Edmund Happold & Peter Rice thiết kế và đoạt giải năm 1971, mở ra một cánh cửa mới cho kiến trúc hiện đại.

La Défense với Grande Arche giáp ranh Neuilly-sur-Seine giữa ngã 3: Nanterre, Courbevoie & Puteaux, trên trục (Historical Axis) dài 10 km, khởi đầu từ Louvre (Central Paris) qua Champs-Élysées & Arc de Triomphe và kết thúc ở La Défense. Toà nhà cao 100 m-Grande Arche & esplanade ("le Parvis") tạo ra nét "nhấn" mạnh với "open-spaces" trong 1 khu rộng 77.5 acres, với 72 glass-and-steel slick buildings gồm 14 high-rises cao trên 150 m, có trên 150 000 daily workers và 3.5 million square meters of office space, La Défense là "Europe's largest Business District."

Montparnasse ("Mount Parnassus") là khu thương mại lớn nhất Paris trên bờ trái của sông Seine, giao điểm của Boulevard de Montparnasse & Rue de Rennes, có nhà Gare Montparnasse, trạm métro Montparnasse - Bienvenüe; nghĩa trang Montparnasse — nơi chôn cất Charles Baudelaire, Jean-Paul Sartre, Simone de Beauvoir, Samuel Beckett. Tháp Montparnasse, cao ốc nổi bật nhất Paris(a lone skyscraper). Gần đó là Viện Pasteur mà bên dưới là Catacombs của Paris.

Plaine Saint-Denis (gồm Saint-Denis, Aubervilliers, Saint-Ouen, quận 18, băng qua con đường vành đai Périphérique)

Val de Seine (quận 15, Issy-les-Moulineaux, Boulogne-Billancourt tới khu tây-nam của vùng trung tâm Paris)

Sophia Antipolis là khu technology park ở Tây-Bắc của Antibes và Tây-Nam của Nice, khu Valbonne. Lập ra trong những năm 1970~84, với computing, electronics, pharmacology, biotechnology...

le Viaduc de Millau bắc qua thung lũng sông Tarn gần Millau, miền Nam nước Pháp. Do kỹ sư Michel Virlogeux thiết kế, là cầu dây văng cao nhất TG (343 metres/ 1,125 ft) — cao hơn Tháp Eiffel. Thuộc xa lộ A75-A71 từ Paris đi Béziers. Khánh thành 14/12/2004.

Tour Total - 1 trong những toà nhà chọc trời ở Paris.
* Những kiểu thiết kế chính (Important Styles):
Gothic
Beaux Arts
Art Nouveau
Art Deco
The International Style
Những công trình kiến trúc - xây dựng nổi tiếng nhất ở Pháp trước đây đều gắn liền với các tác phẩm điêu khắc, hội họa và hài hoà với cảnh quan.

Lille Grand Palais (Congrexpo) xây xong năm 2004, do KTS Rem Koolhaas quy hoạch trên diện tích 1 triệu m2 thành khu đô thị mới(business, entertainment & residential complex ở Lille(Bắc của Paris). Maison à Bordeaux là 1 tác phẩm đoạt giải "Best Design of 1998" của Rem Koolhaas.