10 kiệt tác kiến trúc từ bùn đất

Từ những viên gạch làm từ bùn đất, con người đã tạo nên những tòa kiến trúc tráng lệ. Chiêm ngưỡng những công trình kiến trúc này, người ta không khỏi bối rối vì chẳng hiểu sức mình có thể làm được như vậy hay không? Dưới đây giới thiệu 10 công trình kiến trúc bằng bùn đất tiêu biểu, trong đó có Nhà thờ Hồi giáo Dejenne tại Mali, đây là công trình được xây từ bùn lớn nhất thế giới. Được xây dựng lại trên nền đổ nát của nhà thờ Hồi giáo đầu tiên (vào thế kỷ 13), công trình này chỉ mất một năm thì hoàn thành. Nơi đây đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới.

Theo: http://www.environmentalgraffiti.com/featured/mud-structures-citadel/2227.

Chan Chan, the Mud-Brick adobe city in Trujillo, Peru. Image by Travelopod

Nhà thờ Hồi giáo Dejenne tại Mali hiện là công trình kiến trúc lớn nhất thế giới được xây dựng hoàn toàn từ bùn đất. Tòa nhà hoành tráng này thế chỗ một nhà thờ cũ bị phá hủy từ thế kỷ thứ 13. Công trình hiện hữu hoàn thành chỉ sau 1 năm xây dựng, và đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới.

Tòa lâu đài kiên cố này nằm ở phía nam thị trấn Ouarzazate (Marốc)

Thêm một nhà thờ Hồi giáo được xây dựng từ bùn. Dijinguere Ber Mosque tọa lạc ở Timbuktu (Mali), được xây theo hình kim tự tháp, lấy cảm hứng từ những kim tự tháp nổi tiếng ở Ai Cập. Công trình được xây dựng trong thời gian từ năm 1324 đến 1327.

Khu thành lũy Rayen ở Iran được hình thành trong giai đoạn từ năm 224 đến 652 sau công nguyên và tương tự khu thành Bam, nằm cách công trình này khoảng gần 35 km.

Arg e Bam, cũng ở Iran, có tuổi thọ ít nhất 2000 năm và là một trong số ít các thị trấn được xây dựng hoàn toàn bằng bùn đất. Rất tiếc, phần lớn công trình đã bị phá hủy vào năm 2003, trong một trận động đất. Khi đó, khoảng 26.000 cư dân trong vùng cũng đã thiệt mạng.

Đây là một khu nhà riêng, nằm ở Earthaven, Black Mountain, bang North Carolina (Mỹ).

Thành phố Shibam ở Yemen được xây dựng nên từ những công trình cao tầng hoàn toàn bằng bùn. Trong số này có rất nhiều tòa nhà có 500 năm tuổi. Nơi đây đã được UNESCO công nhận là di sản thế giới vào năm 1982.

Công trình bằng bùn đất của châu Phi được xây dựng ở Burkina Faso mang tính bền vững, một tác phẩm điêu khắc có sự tham gia của cộng đồng.

Những "túp lều" ấn tượng này được xây dựng ở Sarouj, Syria. Giờ đây, công trình cổ xưa thể hiện tài năng của người xây dựng này vẫn còn được sử dụng.

Những viên gạch tạo thành từ bùn đất được phơi khô ở Nyeleni, Mali. Những căn nhà bên cạnh được xây dựng nên từ chính từng viên gạch này.

1. Dejenne Mosque in Mali is the world’s largest mud structure. Built on the ruins of the first great mosque, which dated back to the 13th century, this current structure was built in just one year and is now a proud UNESCO World Heritage site.

mmaaggggiiee

2. This grand old Kasbah stands proud in the southern Moroccan town of Ouarzazate.

Mous58

3. Dijinguere Ber Mosque, in Timbuktu, was built to resemble a pyramid as its creator Mansa Musa had not long returned from Egypt and wanted to build something to remind him of the country. It was constructed bewteen the years 1324 and 1327.

sandals

4. The Citadel of Rayen, in Iran, was constructed in between 224 - 652 AD and is quite similar to the Citadel of Bam, which is some 20 miles away.

travfotos

5. Arg e Bam, in Iran, dates back at least 2000 years and is, or rather was, one of the most amazing complete mud towns. Unfortunately, much of it was destroyed in the earthquake of 2003, which killed an estimated 26,000 people.

elisabetta2005

6. Pimp up your hut. This one is in Earthaven, Black Mountain, NC. We’re not sure what style they were going for but it’s definitely individual!

7. The city of Shibam in Yemen is made up of towering mud skyscrapers, many of which are around 500 years old. The area has been a UNESCO World Heritage site since 1982.

unknown

8. This intriguing African mud building in Burkina Faso shares many qualities we now aspire to when building our homes – sustainability, sculptural design and participation of the community.

funci

9. These wonderful beehive huts in Sarouj, Syria, and show off talented ancient building practices that are still used to this day.

hazy_jenius

10. Hand-made mud bricks lying out to dry in Nyeleni, Mali. Judging from the huts in the background of the pic, they produce mighty fine huts, too.

donkeycart

Các công trình kiến trúc cho Olympic tại Bắc Kinh

Lộng lẫy và hoành tráng là những cảm giác mà bất kỳ ai đến với thủ đô Bắc Kinh mùa Olympic này phải tấm tắc khen ngợi. Hàng loạt công trình kiến trúc hiện đại mọc lên để phục vụ cho sự kiện thể thao lớn nhất hành tinh - Olympic Bắc Kinh

Đập vào mắt du khách là sự phô diễn công nghệ, ánh sáng, màu sắc... phối hợp với nghệ thuật tạo hình do các chuyên gia, kiến trúc sư người nước ngoài tạo nên tại Bắc Kinh. Trong đó, phải kể đến công trình GreenPix - một màn hình khổng lồ với 2.292 đèn LED, rộng khoảng 2.000m² được dựng lên giữa Bắc Kinh. GreenPix là công trình sử dụng năng lượng điện mặt trời lớn nhất nhằm để phát sáng biểu tượng Olympic Bắc Kinh vào ban đêm.

GreenPix - ngày và đêm

Sân vận động quốc gia còn gọi là sân vận động... tổ chim - ngày và đêm

Trung tâm thể thao dưới nước - ngày và đêm

Trụ sở Đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV) do kiến trúc sư người Đức Rem Koolhass thiết kế. Tòa nhà gồm hai tháp có độ nghiêng là 6 độ so với phương thẳng đứng và có chiều cao tối đa 700m, cao hơn cả tượng Nữ thần tự do

Nhà hát quốc gia Bắc Kinh như chiếc đĩa bay hạ xuống Tử Cấm Thành. Công trình gồm ba phần: phòng biểu diễn nhỏ, khán phòng hòa nhạc và khán phòng opera. Phần trung tâm của nhà hát là khán phòng opera có sức chứa lên tới 2.400 người, phần khán phòng hòa nhạc có sức chứa 2.000 người, còn phần phòng biểu diễn các tác phẩm thính phòng với 3 tầng ban công có sức chứa tới 1.000 người

Sân vận động trung tâm Olympic Tianjin như một... giọt nước, nơi tổ chức sự kiện cho môn bóng đá

Ga tàu điện tại ga hàng không số 3 - sân bay quốc tế Bắc Kinh

Cụm bảo tàng đặc biệt tại Seattle, Washington

Bảo tàng âm nhạc (Experience Music Project), Bảo tàng khoa học viễn tưởng (Science Fiction Museum) và tòa nhà danh vọng (Hall of Fame) là cụm bảo tàng đặc biệt dành cho việc trưng bày và khám phá lịch sử âm nhạc cũng như chuyên ngành khoa học viễn tưởng, tọa lạc tại thành phố Seattle, Washington.

Cụm bảo tàng do Frank Gehry thiết kế và được xây dựng dưới sự tài trợ của Paul Allen - nhà đồng sáng lập Hãng Microsoft.

Khối hỗn độn đủ màu sắc của cụm bảo tàng trông như một bãi phế thải, nhưng nhìn cũng có vẻ hao hao một chiếc phản lực bị… bẹp dúm. Nhưng tác giả lại cho rằng đây là khối kiến trúc mang hơi thở của linh hồn người Mỹ: bản năng, tự nhiên và nổi loạn

Cụm bảo tàng thường được chọn làm ngoại cảnh cho các đôi uyên ương chụp ảnh cưới

Bên ngoài cụm bảo tàng là sự hòa quyện giữa khối kết cấu kim loại biến hình và những mảng màu sắc rực rỡ: Vàng đồng, bạc, đỏ sậm, xanh và ánh tím mờ. Cấu trúc tượng trưng cho năng lượng và sức lan tỏa của âm nhạc. Dáng vẻ ngoài sáng loáng này còn khiến cụm bảo tàng trông giống bề mặt của một chiếc phản lực. Chỉ có điều nó gợn sóng và uốn éo vô trật tự, vốn theo nghệ thuật xếp nếp của Samothrace và Claus Sluter - một trong những trường phái điêu khắc có từ thế kỷ thứ 14 mà Gehry rất thích.

Ước tính tổng chiều dài lượng thép dùng để bao bọc cụm bảo tàng lên đến hơn 1,6 triệu dặm (nghĩa là đủ để đi vòng Trái đất 65 lần!). Nguyên liệu bao phủ bên ngoài khối kiến trúc này bao gồm thép không gỉ và nhôm màu, được tỉa gọt và uốn cong theo từng mảng riêng biệt nhưng kết nối với nhau như một trò chơi xếp hình tinh vi và hoàn hảo. Có hơn 3.000 tấm nhôm và thép được cắt và uốn thành hơn 21.000 mảnh xếp để ghép nối.

Khối kim loại đồ sộ bao phủ tòa nhà không chỉ mang màu bàng bạc đơn thuần, chúng được sơn màu và uốn cong một cách độc đáo, khiến cụm bảo tàng trở nên độc nhất vô nhị

Cảm hứng cho dự án này bắt nguồn từ… bãi rác phế thải mà Gehry chợt nhìn thấy khi tình cờ đi ngang qua một cửa hàng guitar điện gần nơi làm việc ở Santa Monica. Thật vậy, hiệu ứng của hình dáng cụm bảo tàng khơi dậy đúng vào tiềm thức của dân Mỹ: không gò ép, hỗn độn và pha lẫn cả cá tính nổi loạn. Bất chấp lối kiến trúc và điêu khắc truyền thống, đây là một cấu trúc phá cách táo bạo nhưng lại hòa hợp trong cách phối các mảng màu sắc nhằm gợi lên những cảm xúc thuần khiết theo bản năng.

Những khối thép không gỉ và nhôm màu vô tri vô giác được uốn cong và lắp ghép như trở nên sống động, huyền bí. Những câu chuyện đang được kể, những trăn trở về lịch sử, những hoài vọng cho tương lai như đang thổn thức bên trong những lớp nguyên liệu bao phủ kiến trúc lạnh lùng ấy

Bảo tàng âm nhạc (EMP)

Khu vực bảo tàng này bao gồm các khu trưng bày đa phương tiện thu thập gần như toàn bộ quá trình lịch sử phát triển đáng ghi nhớ và các kỹ thuật chuyên sâu của ngành âm nhạc thế giới. EMP lưu trữ những hiện vật có giá trị nghiên cứu, đem đến cho khách tham quan vô số trải nghiệm mới mẻ về kiến thức âm nhạc thông qua những cuộc triển lãm tương tác như các buổi trình diễn trên sân khấu hay một buổi diễn tập ở phòng thu.

Lối vào của nhánh bảo tàng khoa học viễn tưởng và tòa nhà danh vọng. Monorail dẫn vào khu bảo tàng cũng là một trong những ý tưởng rất hữu hiệu và hiện đại nhằm thu hút khách đến tham quan vừa vui chơi vừa mở mang kiến thức

Bảo tàng EMP có cấu trúc bao phủ kim loại tương tự như những tác phẩm nổi bật khác trước đó của Frank như Bảo tàng Guggenheim Bilbao, phòng hòa nhạc Walt Disney và tòa nhà Gehry Tower. Khu bảo tàng này rộng 13.000m². Gian chính có tên gọi "Sky Church" là nơi để tưởng nhớ đến ca sĩ, nhạc sĩ kiêm nghệ sĩ guitar trứ danh Jimi Hendrix cũng là nơi trưng bày một màn hình cao 12m, rộng 21m cùng 18 apphich ảnh cực đại những tượng đài bất hủ của dòng nhạc rock 'n' roll.

Ngoài ra, ở các khu vực triển lãm khác trong bảo tàng, nhiệm vụ giáo dục và tuyên truyền văn hóa còn được minh họa bởi hàng vạn tạo tác khác nhau, từ những nhạc cụ thủ công thô sơ đến những thiết bị trình diễn cực kỳ tối tân, hay những bộ sưu tập khổng lồ các album của các nghệ sĩ ít tên tuổi từ những thập niên trước đến những ca nhạc sĩ trứ danh gần đây.

Cụm bảo tàng âm nhạc không chỉ là khu vực triển lãm mà còn bao gồm một khu phức hợp giải trí: nhà hàng, cà phê, sân khấu ca nhạc, phòng thu tương tác…

Sâu hơn bên trong là một góc yên tĩnh hơn dành cho quan khách có thể phô diễn khả năng âm nhạc của chính bản thân với một studio diện tích khá nhỏ nhưng mô phỏng gần như toàn bộ một phòng thu chuyên nghiệp. Không thể không kể đến một khán đài khá hoành tráng dành cho những buổi biểu diễn của các ca sĩ, nghệ sĩ đến giao lưu văn hóa từ khắp nơi trên thế giới. EMP còn là điểm hẹn cho những đêm nhạc sáng tạo và cách tân đủ mọi thể loại: từ rock 'n' roll, jazz, soul, nhạc đồng quê, blue cho đến hip-hop, punk và những dòng nhạc đương đại khác.

Một trong những tác phẩm sắp đặt nghệ thuật được trưng bày bên trong khu EMP

Một trong những điều hết sức đặc biệt và ấn tượng nhất của bảo tàng này chính là hệ thống nghe nhìn hỗ trợ tối đa cho quan khách bị khuyết tật. Hệ thống kỹ thuật hiện đại bậc nhất với dàn loa sub-woofer cài đặt bên dưới nền nhà giúp người bị khiếm thị cảm nhận được âm nhạc y hệt người bình thường.

Bảo tàng khoa học viễn tưởng (SFM) và tòa nhà danh vọng

SFM và tòa nhà danh vọng là bảo tàng đầu tiên trên thế giới dành cho khoa học viễn tưởng - khoa học của tương lai, chính thức khai trương vào ngày 18-6-2004. Thành viên trong ban cố vấn của viện bảo tàng này gồm Steven Spielberg, Ray Bradbury, James Cameron, và George Lucas - những nhân vật từng "khét tiếng" trong giới điện ảnh.

Những hiện vật quý giá ở SFM có thể kể đến như bộ sưu tập đạo cụ trong phim Star Trek, hay rôbôt B9 trong phim Lost in space, mô hình Death Star trong phim Star Wars, hay T800 trong Terminator… Bảo tàng chia thành nhiều khu vực trưng bày theo từng đề tài "Homeworld", "Fantastic Voyages", "Brave New Worlds"… Mỗi khu vực trưng bày những sự kiện đáng ghi nhớ ở từng chủ đề liên quan (các đạo cụ điện ảnh, các tác phẩm văn học, trang phục hay cả những mô hình viễn tưởng).

Quan khách có thể tìm thấy tất tần tật mọi thứ dường như chỉ có trong phim ảnh khoa học viễn tưởng từ rôbôt, quần áo phi hành gia, đến súng lazer hay cả những chiếc tàu con thoi cực kỳ tối tân… trong khuôn viên khu bảo tàng.

Sân khấu tương tác tạo sự tiếp cận gần gũi cho giới văn nghệ sĩ khắp nơi trên thế giới những cơ hội giao lưu văn hóa với khán giả đến tham quan bảo tàng

Đây còn là nơi để tôn vinh những ý tưởng và trải nghiệm khơi gợi nên một nền khoa học huyền bí và thú vị. Những cuộc trưng bày ở SFM không chỉ đơn thuần mang tính chất triển lãm mà còn là động lực xúc tác cho nhận thức và nâng cao trình độ thưởng thức cho quan khách đối với nền văn học cũng như những phương tiện truyền thông đại chúng liên quan đến khoa học viễn tưởng.

Bên trong SFM là tòa nhà danh vọng, nơi tôn vinh những tên tuổi là các tác giả, nghệ sĩ, nhà xuất bản, các nhà làm phim… có công gầy dựng nên bộ môn khoa học viễn tưởng mang tính khai phá tương lai văn minh cho nhân loại.

Từ khi EMP mở cửa vào năm 2000 và SFM vào năm 2004, cụm bảo tàng này đã đón tiếp hơn 4 triệu lượt du khách. Mặc dù theo tinh thần dự án thì nơi đây là một tổ chức văn hóa nghệ thuật phi thương mại, nhưng nhờ vào ý tưởng và cấu trúc quá táo bạo và ấn tượng như thế, EMP và SFM đã và đang trở thành một nguồn lợi nhuận dồi dào cho Seattle. Đó không chỉ là lợi nhuận về kinh tế, hơn thế nữa đó còn là một di sản văn hóa đương đại cho người đương thời và cả những thế hệ mai sau. Một sự đột phá ý tưởng từ bên ngoài lẫn bên trong thật thú vị và độc đáo.

Bảo tàng âm nhạc với nguồn tư liệu khổng lồ về âm nhạc khắp nơi trên thế giới, từ Đông sang tây, từ cổ chí kim

Cảng hàng không quốc tế Jeddah

Sân bay Jeddah nằm trong một đô thị lớn bên bờ Biển Đỏ, ở phía tây Saudi Arabia. Đây là cảng hàng không quốc tế duy nhất trên thế giới có thể tiếp đón một lượng khách dường như vô tận vào khoảng 2 triệu người trong 33 ngày diễn ra lễ hội Hajj (lễ hội hành hương lớn nhất trong năm tới thánh địa Mecca của người Hồi giáo).

Lễ hội Hajj là thành tố chính trong việc thiết kế, cảng hàng không quốc tế Jeddah đưa ra một tình huống đặc biệt: sự mở rộng của nó là một chu kỳ được đoán trước xảy ra trong một thời điểm xác định trong một quãng thời gian xác định.

Thông thường, không khí nơi đây luôn náo nhiệt với các chuyến đi nghỉ, công tác hơn là các chuyến về nên nhà ga đã được thiết kế đặc biệt thành 2 khu vực có hình thức kiến trúc và phương án tiếp cận tương xứng để phù hợp với tình trạng mất cân bằng này.

Sân bay được chia làm 2 phần chính: Ga đi và ga đến với ga đến có diện tích khá khiêm tốn.

Ga đi được đặt tại một “không gian hoành tráng” rộng và thoáng, trên mái (dưới một lớp mái cuộn sóng) và sảnh đi được bố trí tại không gian tiện cho thu thập hành lý ở phía dưới. Từ đây có thể nhận thấy ga đến, thường là mang theo một cảm giác thất vọng.

Trong thời gian tổ chức lễ hội Hajj, khi số lượng du khách đến sẽ tăng đột ngột thì bản thân sân bay đã nghĩ ra phương án giải quyết bằng cách thiết kế khu vực phục vụ cho Hajj như một cấu trúc dạng lều lớn.

Kiến trúc sân bay tiến hành theo phương án tổ chức hình khuyên. Cả 2 phần nhà ga chính và phần sảnh dành cho Hoàng gia với hình dạng trăng lưỡi liềm bao xung quanh một ốc đang trong lòng với chức năng đa dạng. Mặt bằng nhà ga được tổ chức theo cách mà nhà ga và phần phục vụ Hajj kết hợp làm một, thay vì buộc phải tăng khối tích của nhà ga lên gấp 2.

Thiết kế tổ chức khu đến và khu đi trên cùng một cao độ cho phép chúng cùng tạo ra một hiệu quả không gian như nhau, tạo nên một bề mặt lớn tương đương với nhu cầu của lễ Hajj, cho phép lễ Hajj được tổ chức trên cùng vị trí với bản thân sân bay. Lễ Hajj trở thành cặp đôi vô hình cho phép nhà ga mở rộng kích thước của nó.